1. Martabat orang Mubtadi(Orang Awam)
Sekadar menahan makan dan minum di siang hari dan menahan jimak pada siang hari serta menghadirkan niat pada malamnya.
2. Martabat orang Mutawassit(Orang Khusus/Khowas)
Menahan segala anggota yang tujuh daripada mengerjakan yang haram;
- Menahan dua mata daripada yang haram seperti melihat perempuan yang hilat;
- Menahan lidah daripada mengumpat dan berdusta;
- Menahan telinga daripada mendengar perkataan yang sia-sia dan mendengar orang mengumpat
- Menahan tangan daripada mencapai/mengambil yang haram
- Menahan kaki daripada berjalan kepada pekerjaan yang haram;
- Menahan faraj daripada yang haram;
- [Menahan hidung daripada menghidu yang haram]
Mungkin inilah apa yang diisyaratkan oleh Rasulullah s.a.w melalui sabdanya:
"Bukanlah
puasa itu sekadar menahan diri dari makan dan minum sahaja. Tetapi
sesungguhnya puasa itu menahan diri daripada berkata-kata yang tidak
sopan, perbuatan yang sia-sia dan keji." (Riwayat Ibnu Khuzaimah)
Dan berkata orang-orang Mutawassit kepada orang-orang Mubtadi;
"Hanya
payah(penat/lelah) berlapar dan dahaga sahaja; tiada faedah pada
berpuasa(yakni tidak dapat mengasuh dan mendidik jiwanya daripada
memelihara anggota zahirnya)
Menurut kitab Asroru-Ddin puasa ini ialah
- menahan diri daripada menerima kebencian oleh segala makhluk dan
- menahan diri daripada hawa nafsu yang datang dan
- menahan diri daripada
- keluh kesah kena bala dan
- keluh-kesah dalam berbuat taat dan
- keluh-kesah menahan qada dan qadar daripada Allah Taala walaupun ianya sangat dibenci olehmu sekalipun.
3. Martabat orang-orang Muntahi(Khowasul-khowas/ArifbiLlah)
Memelihara hati daripada mencita-citakan kemuliaan dunia dan menahan hati ingat akan ghairullah(sesuatu selain daripada Allah).
Dan jika ditanya manakah yang dikatakan sebenar-benar puasa?
Maka
jawapannya ada pada cara berpuasa orang-orang Muntahi ini ; di mana
puasa mereka ialah berpuasa hati mereka daripada condong atau
cenderung dan mengingati sesuatu selaian daripada Allah.
- Mereka berpuasa daripada makan dan minum (jasad yang basyariyah)
- Mereka berpuasa daripada berkira-kira untuk menyediakan menu yang lazat-lazat sewaktu berbuka atau bersahur.
- Mereka berpuasa daripada melakukan maksiat-maksiat yang zhohir (nafsu yang syaithoniyah)
- Mereka berpuasa daripada membilang-bilang pahala amalan;
- Mereka berpuasa daripada mengukur-ukur kedudukan diri dan martabat; (aku bijak, aku pandai, aku alim, aku banyak amal, aku pembimbing manusia, aku telah capai maqam anu, maqam itu)
- Mereka berpuasa daripada menghidu aroma syurga
- Mereka berpuasa daripada menoleh kepada karenah alam dan makhluk
- Mereka berpuasa daripada menilik wujud diri sendiri
- Mereka berpuasa daripada memandang kepada wasitoh (amal, barakah, guru, ilmu, karamat dan apa sahaja yang bernama Masyiwallah.
Puasa mereka ini melengkapi jasad, hati, akal dan ruh.
Tidak
perlulah kita membilang-bilang darjat dan tingkatan puasa kita,namun
renung dan muhasabahlah amal-amal yang kita lakukan agar ianya dapat
dipersembahkan kepada Allah dalam keadaan yang sempurna. Ke mana sahaja
kita menghadap, disitu jualah Allah berada.
Wallahua`lam..
Selamat menunaikan ibadah berpuasa.
Sekian.
